De meeste mensen brengen de feestdagen in verband met gezelligheid en genieten van lekker (veel) eten. Een eetstoornis maakt dat een stuk minder gemakkelijk. Je kunt als een berg opzien tegen de drukte, de sociale prikkels en het vele eten. Hoe komt dat en wat doe je eraan?
Wat maakt de feestdagen zo lastig?
Een eetstoornis gaat gepaard met angst en onzekerheid. Je kunt je zorgen maken om controle verlies, verboden voedsel, naast wie je aan tafel zit tijdens het diner, wat anderen mogelijk denken over jou, teveel eten, keuzestress, in paniek raken, dat anderen op je letten of dat er opmerkingen gemaakt worden over je eetgedrag. Misschien leg je jezelf al dagen van tevoren een streng eetregime op ter voorbereiding op de feestdagen. Misschien wissel je te weinig eten juist af eetbuien. Hoe dan ook, de eetstoornis maakt er een zootje van en wijst je niet de juiste weg. Ondanks de vele gedachten en twijfels over eten, je gewicht of jezelf, het kan écht anders!
Stappenplan om meer te kunnen genieten van de feestdagen
- Accepteer dat je de (aanloop tot de) feestdagen lastig vind.
- Realiseer je dat de eetstoornis jou angst inzaait en je onredelijke eetregels oplegt.
- Relativeer de feestdagen door je gezonde verstand te volgen. Het gaat om een paar dagen op het hele jaar. In die paar dagen kom je echt geen 10 kg aan.
- Je hoeft jezelf geen voorwaarden te stellen om mee te mogen doen aan de feestdagen. Ook jij mag genieten van eten.
- Denk terug aan de tijd dat je wél kon genieten van eten zonder kritische gedachten of oordelen. Wat zijn goede herinneringen? Wat was daar fijn aan? Hoe voelde dat? Doe je ogen dicht, visualiseer het plaatje en blijf even bij dat gevoel.
- Maak een lijstje en schrijf op;
– Wat zijn triggers / uitlokkers van je eetstoornis? (moeilijke situaties, opmerkingen etc.)
– Welke oplossingen kun je bedenken om hier op een goede manier mee om te gaan?
Vraag een aanvulling voor de oplossingen aan een goede vriend(in) of familielid. - Zorg dat je ook in de aanloop tot de feestdagen regelmatig eet op min of meer vaste tijden en geen maaltijden overslaat. Je hebt je ontbijt, lunch, avondmaaltijd én tussendoortjes allemaal even hard nodig om in balans te zijn. Net als op de feestdag zelf.
- Schrijf op welke dingen jou kunnen helpen om de feestdagen zo goed mogelijk door te komen. Bespreek dat ook thuis. Voorbeelden:
– Ik maak een boswandeling
– Ik trek mezelf een uurtje terug in mijn eigen kamer met fijne muziek
– Ik maak een moodboard voor komend jaar
– Ik doe een ontspanningsoefening
– Ik ga in bad
– Ik laat de hond uit
– Ik schrijf in een boekje: wat ging goed in 2021, waar ben ik dankbaar voor? - Schrijf op hoe je graag wilt dat de feestdagen verlopen en zet een intentie vanuit je gezonde ik. Voorbeelden:
– Ik wil 100% aanwezig zijn in het moment. Als ik merk dat mijn gedachten wegdwalen door mijn eetstoornis probeer ik mezelf weer terug te brengen in het moment en richt ik mijn aandacht op de gezelligheid.
– Ik wil ontspannen in gezelschap. Als ik merk dat mijn spieren zich aanspannen door niet-helpende gedachten van mijn eetstoornis haal ik diep adem, ga ik rechtop zitten, adem ik lang uit en ontspan ik bewust mijn spieren. Ik richt mijn aandacht daarna weer op het meeluisteren naar een fijn gesprek.
– Ik wil genieten. Als ik merk dat mijn eetstoornis ervoor zorgt dat ik niet geniet denk ik bewust aan mijn intentie en verleg ik mijn focus op de gezellige aankleding van het huis, de muziek en de cadeautjes. - Neem iemand in vertrouwen. Vertel diegene waar je tegenop kijkt en geef aan hoe hij/zij er voor je kan zijn om je erbij te helpen. Maak afspraken samen, waardoor je gesteund bent. Een afspraak kan zijn dat jullie op een gespannen moment naar de gang lopen om samen een diepe zucht te doen en een knuffel te geven. Een bemoedigende peptalk kan wonderen doen!
- Bedenk je dat je tafelgenoten echt niet de hele tijd op jou aan het letten zijn. Denk je precies te weten wat iemand anders over jou denkt? We hebben ongeveer 60.000 gedachten op één dag. Je kunt dus onmogelijk weten wat iemand anders over jou denkt. Het is vaak je eigen (onzekere) gedachte (over jezelf) die je in het hoofd plaatst van iemand anders. Don’t go there! De meeste mensen zijn vooral met zichzelf bezig.
- Ben je bang dat er een ongepaste opmerking wordt gemaakt over je eetgedrag waardoor je je ongemakkelijk voelt? Bereid dan een goed antwoord voor. Niemand zal ooit een opmerking maken om jou bewust te willen kwetsen. Vaak hebben mensen niet eens door dat ze een opmerking maken die niet-helpend is voor je. Toch kan een opmerking soms vervelend op je overkomen. Een veilig antwoord is dan: ‘’Ik vind het geen fijne opmerking en wil daar niet over praten tijdens de feestdagen’’.
- Wees mild naar jezelf en sta jezelf toe om tijdens de feestdagen wat losser om te gaan met eten. Eet wat meer dan normaal. Eet wat andere dingen dan normaal. Merk veroordelende of kritische gedachten van de eetstoornis op door ze los te zien van jou. Angst is een slechte raadgever. Laat de gedachten waar je niet vrolijk van wordt weer gaan en vertrouw op je gezonde zelf. Moedig jezelf aan door helpende gedachten te kiezen zoals: ‘’Gezond met eten omgaan betekent ook: genieten van eten, kunnen kiezen wat ik wil en waar ik zin in heb. Ik mag ook genieten.’’
- Heb je een vol gevoel in je buik en voel je angst of denk je aan compenseren? Dit is je eetstoornis. Bedenk je dat een vol gevoel altijd, maar dan ook altijd, vanzelf weer weggaat zonder dat je daar ook maar iets voor hoeft te forceren.
Elke stap richting herstel is er één. De feestdagen gaan naast eten, vooral ook om warmte, verbinding en samenzijn met je dierbaren. Ik wens je veel kracht, liefde en mooie inzichten toe.
Heb je nog geen begeleiding bij je eetstoornis? Blijf er niet alleen mee rondlopen. Neem contact op om een afspraak te maken.